Wyprawka dla świnek - co, jak i za ile?

Właściwie nigdy nie chciałam pisać notki na ten temat – w internecie jest masa stronek informujących, co też trzeba kupić, zanim w naszym mieszkaniu pojawi się zwierzak. Nie czułam więc potrzeby edukowania ogółu, bo wielu już to robiło za mnie. Ale gugiel uporczywie odsyłał do mojego bloga ludzi wpisujących zapytania w stylu „wyprawka dla świnki morskiej”. Trochę głupio mi ich za każdym razem rozczarowywać.

Ale do rzeczy. Jak powszechnie wiadomo, sam zwierzak to najczęściej najtańszy element „wyprawki”, zwłaszcza w przypadku gryzoni (wyjątkiem są rasowe psy i koty, bo tu w cenie szczeniaka czy kociaka da się nie tylko nabyć wyprawkę, ale jeszcze roczny zapas karmy). Co niby się w takiej wyprawce powinno znajdować, to każdy przecież wie – klatka, micha i poidło. Schody zaczynają się w momencie, kiedy zaczynamy wnikać w szczegóły. Bo nagle okazuje się nie tylko, że te trzy rzeczy to dopiero początek, ale i że jest ich nieprzebrana ilość rodzajów. Spróbujmy więc to wszystko usystematyzować. 

1. Klatka

Pierwsza, najważniejsza i najdroższa rzecz. Nie mając klatki, nawet nie myślimy o pójściu o krok dalej (bo może się okazać, że nie tylko nie mamy po co, ale też i za co).

Klatka dla świnki powinna się składać z plastikowej kuwety i ścianek z metalowej kratki o dość szeroko rozstawionych prętach – to taka wersja podstawowa, mówimy o produktach komercyjnych. Samle, akwaria czy klatki typu diuna (z plastikowymi ściankami) nie nadają się dla świnek, bo słabo się wentylują i zwierzak może rozchorować się od nadmiaru amoniaku w powietrzu. Wyjątkiem, w którym ścianki mogą być lite, są klatki o bardzo dużej powierzchni – ale takich raczej nie spotyka się w sklepach. 

Poza materiałami, z jakich została zbudowana, ogromne znaczenie ma również rozmiar klatki. Dla dwóch świnek jest to 100 cm długości i tego się trzymajmy. Oczywiście im więcej świnek, tym większa klatka (przelicznik powierzchni: na pierwszą świnkę 0,3m2, na każdą kolejną dodatkowe 0,2m2). Nie ma co się czarować, że możemy kupić malutką klitkę, bo przecież będziemy zwierzaka codziennie wypuszczać. Może i będziemy, ale człowieka zwykle przez dziesięć godzin dziennie nie ma w domu, a kolejnych osiem przesypia i większość ludzi raczej w tym czasie nie pozwala gryzoniom biegać samopas po mieszkaniu. I co komu po kilku godzinach wybiegu, jeśli przez resztę dnia musi się gnieździć w klitce?

Najtańsze klatki można kupić już za ok. 100 zł na Allegro (a jeśli ktoś zdecyduje się polować na używaną, to czasem trafi się coś sensownego jeszcze taniej). Są to produkty marki Pyko lub PPI cóż, ich jakość jest adekwatna do ceny – można ich spokojnie używać (zazwyczaj) ale na wrażenia estetyczne czy szczególną wytrzymałość nie ma co liczyć. Sama używam (i polecam) klatki firmy Ferplast, szczególnie modele rabbit i casita. Są one dwukrotnie droższe od najtańszej opcji, ale w kwestii wykonania i użytych materiałów nie mogę się do niczego przyczepić. Ich zaletą jest to, że mają otwierany dach (choć w przypadku rabbit nie mam pewności. Starsze modele miały na pewno, nowsze chyba nie), co w przypadku większych klatek (120 i 140cm) niewyobrażalnie ułatwia sprzątanie. Nie trzeba się czołgać po podłodze, żeby wymiatać boby z dalszych kątów. Górny limit kwoty przeznaczonej na klatkę w zasadzie nie istnieje. Można też wykonać zagrodę samemu z jakiegoś starego mebla czy innych materiałów, ale wtedy może się okazać, że oszczędność jest pozorna.;)

2. Paśnik

Tu miał być wstęp o tym, że paśnik jest konieczny, bo siano to najważniejszy składnik świńskiej diety, ale to tak oczywiste, że od razu przejdę do rzeczy. 

Niektóre modele klatek mają paśniki w gratisie – sama mam właśnie taki, zewnętrzny, z jednolitego plastiku, choć bywają i z metalowych prętów, i z drewna. Wybór modelu zależy tylko od preferencji właściciela i świnek. Jeśli nie chcemy, żeby gryzonie zalegały nam w paśniku, lepiej wybrać zewnętrzny. Z drugiej strony, dla niektórych świnek odstępy między prętami klatki są za wąskie, żeby swobodnie wybierać spomiędzy nich siano i takie potrzebują paśnika wewnętrznego lub wolnostojącego (paśników kul nie polecam).

W zależności od wielkości paśnika, jego rodzaju (przyczepiany do klatki czy wolnostojący) oraz materiału, z jakiego został wykonany, koszt zakupu waha się od kilku do kilkudziesięciu złotych. Można też zrobić go z pudełka po lodach, zupełnie za darmo.

3. Miski

Tak jak i paśniki, miski występują w różnych rodzajach, kolorach i rozmiarach oraz wykonywane są z różnych tworzyw. Idealna pojemność miseczki dla świnek to 250-300ml i zasadniczo powinno ich być tyle, ile świnek, bo w przeciwnym razie ktoś może zostać niedopuszczony do jedzenia. 

Miseczki mogą być ceramiczne, plastikowe lub metalowe. Osobiście używam ceramicznych i polecam każdemu. Są ciężkie (uwaga: zastawę dla gryzoni produkuje się z dwóch rodzajów ceramiki – cięższej i lżejszej. Przed zakupem polecam „zmacać” gdzieś towar, bo lżejsza ceramika kompletnie się nie sprawdza, przynajmniej u mnie) i stabilne, więc zwierzęciu trudno je przewrócić. Plastikowe miseczki też potrafią być stabilne, ale wtedy muszą mieć szeroką podstawę, co sprawia, że zajmują znacznie więcej miejsca (a zdeterminowany zwierzak i tak potrafi je wywrócić). Przy czym świnki potrafią plastikowe miski ogryzać, a przy ceramicznych nie ma takiej opcji. Metalowych miseczek nie używałam.

Sama mam trzy mniejsze miski na suchą karmę (po jednej na łepka) i jedną dużą na zielonkę, którą moje dziewczyny o dziwo jedzą dość zgodnie. Cena dobrej miseczki to kilkanaście złotych (ale można też zabrać babci popielniczkę z kryształu, o ile was za to nie pogoni;)), większe są oczywiście odpowiednio droższe.

4. Poidło

Świnki potrzebują stałego dostępu do wody. Niektórzy wystawiają im ją w miseczce, ja jednak polecam poidło – trudniej wylać i zanieczyścić picie. Odpowiednie będzie takie o pojemności pół litra – 300ml może się okazać zbyt małe.

Pojników też mamy różne rodzaje. Najpopularniejsze są kulkowe, czyli zakończone kulką w rurce, którą to kulkę świnka musi nacisnąć, aby woda poleciała. Mogą być wykonane ze szkła lub plastiku. Są też poidła automatyczne, czyli takie, z których woda wydostaje się po naciśnięciu przez zwierzę specjalnego pypcia na sprężynie. Poidła automatyczne są znacznie odporniejsze na świńskie niszczycielskie zapędy, dłużej też nie przeciekają, jednak wymagają od zwierząt większego wysiłku przy piciu a nie każda świnka jest w stanie to zaakceptować.

Koszt poidełka o pojemności od 450ml w górę to od kilku do kilkunastu złotych.

5. Domek

Tym ogólnym mianem pozwoliłam sobie określić wszelkiego rodzaju schronienia, jakie możemy świnkom zainstalować w klatce. Bo jakieś powinny mieć i to najlepiej każda świnka własny. Niestety, domki-półeczki dodawane gratis do klatek słabo się sprawdzają – sprzątanie pod nimi to koszmar.

Domek może być z materiału, drewna lub tworzywa sztucznego. Osobiście polecam dwa pierwsze, bo w przeciwieństwie do plastikowych trzymają ciepło. Za to plastikowy łatwiej się myje, ale z drugiej strony drewniany może służyć za naturalny gryzak… Jak to mówią, wszystkie mają swoje zady i walety. Fajnie też, jakby miały płaski dach, świnki lubią na takich leżeć.

Ceny domków mają sporą rozpiętość – od kilkunastu złotych za plastikowe, przez ok. 30 zł za materiałowe i proste drewniane, po 50 zł i więcej za większe drewniane konstrukcje z bajerami. Jako schronienie można też wykorzystać rurkę PCV o dużej średnicy lub zwykłe kartonowe pudełko (ale przy tym ostatnim trzeba liczyć się z tym, że raczej prędzej niż później zostanie zjedzone. Dlatego polecam te z surowej tektury, bez kolorowych nadruków).

6. Ściółka

O różnych rodzajach ściółki możnaby napisać opracowanie przynajmniej na jeden tom (a już z pewnością cykl notek), więc ograniczę się do konkretu. W zależności od tego, jaki rodzaj ściółki wybierzemy, koszty będą różne. Opakowanie trocin kosztuje kilka złotych, ale starczy nam na jedną zmianę i za kilka dni trzeba będzie kupić kolejne. Żwirek drewniany kosztuje ok. 20 zł (za opakowanie wystarczające do wypełnienie kuwety klatki 100cm), ale wymienia się go raz w tygodniu. I w tym wypadku trzeba jeszcze doliczyć sobie kilkanaście złotych za matę łazienkową (a właściwie dwa razy po kilkanaście, bo trzeba mieć komplet na wymianę). Albo kilkadziesiąt, jeśli zdecydujemy się na dry-bed. Koszt (jednak zawsze trochę wyższy niż trociny) zrekumpensuje nam wtedy rzadsze wymienianie ściółki. Można też użyć zamiast pelletu roślinnych żwirków zbrylających (w żadnym wypadku NIE bentonitowych albo silikonowych! Świnka może je zjeść i śmiertelnie zatkać sobie jelita!). Jest to zdecydowanie opcja najdroższa, ale niektórzy twierdzą, że najwygodniejsza i dość wydajna.

Przy wyliczaniu kosztów warto też pamiętać, że im większe opakowanie kupujemy, tym niższa cena za kilogram/litr ściółki.

7. Karma

O tym, jak wybrać dobrą karmę, już kiedyś pisałam. Tutaj dodam tylko, że warto dopytać, co świnka jadła, zanim do nas trafiła. Jeśli była to jakaś przyzwoita karma, można ją będzie kupić i podawać w domu. A jeżeli nie, przynajmniej będzie można rozpocząć przestawianie na coś lepszego (generalnie jeśli świnka była żywiona niezalecaną mieszanką zbożową, łatwiej ją przestawić na coś sensownego serwując karmę o mieszanym składzie niż jednolity pellet).

Oczywiście koszty wyprawki można sobie jakoś zminimalizować. Kupić używaną klatkę lub zrobić ją samemu tanim kosztem, wykorzystać od lat nieużywane popielniczki jako miseczki czy wyciąć domek z pniaka własnymi siłami. Można je też powiększyć, bo rzeczy, które tu wymieniłam, to tylko te niezbędne - ilość gadżetów niekoniecznie niezbędnych jest oszołamiająca i na kolejne hamaczki, tuneliki, kojce i zabawki można wydać krocie. Ale koszty „na start” zawsze będą stosunkowo duże, o ile chcemy zapewnić zwierzakowi odpowiednie warunki. Większe będą najwyżej koszty leczenia, jeśli kiedyś zachoruje.

Świnki, o których marzę

Mam plan wygrać kiedyś w totka. Kiedy (nie "jeśli", tylko "kiedy", pozytywne myślenie to wszakże pewna droga do sukcesu) wygram, będę mogła wreszcie zbudować dom na tyle duży, żeby pomieścił wszystkie świnki, jakie mi się marzą.

Bo wiadomo: wszystkie prosiaki są śliczne i zasługują na domek, ale nie oszukujmy się: każdy z nas ma jakieś swoje estetyczne preferencje, każdemu z rożnych powodów jedne świnki podobają się bardziej od innych. Niestety, mieszkania nie są z gumy i nie pomieszczą wszystkich klatek, jakie chcielibyśmy w nich postawić. Za to internet jest nieskończony, więc mogę w nim zamieścić listę świnek, które mnie absolutnie zachwycają. I które mam zamiar sukcesywnie dołączać do stada, w miarę możliwości i warunków lokalowych (no, chyba, że w mój misterny plan wkradną się jakieś biedne, potrzebujące zmienne).

Kiedyś złapię je wszystkie.

1. Aguti

Trzeba przyznać, że świnki o kolorze identycznym z naturalnym mają nieodparty urok (przynajmniej dla mnie, ale gdzie by się nie wrzuciło zdjęcia zwierzaka o umaszczeniu silver agouti, zaraz podniosą się pienia zachwytu, więc chyba osamotniona nie jestem). Kiedyś moim absolutnym obiektem uwielbienia były srebrne agutki, ale w pewnym momencie uświadomiłam sobie, że zniszczyłby mi taki osobnik starannie (ha ha) dobieraną (ha ha) paletę barw moich domowych ulubieńców. Od tej pory znacznie łaskawszym okiem patrzę na inne odmiany tego ubarwienia. Choć silverki ciągle uważam za przepiękne.

2. CUY

Uwielbiam duże zwierzęta. Gdybym miała kota, marzyłabym o Maine Coon, z psów najbardziej podobają mi się te duże i kudłate. Nic więc dziwnego, że duże świnki również budzą mój nieustający zachwyt. Bo w końcu: jeśli można mieć więcej do kochania bez uszczerbku na zwierzęciu, to czemu nie? Oraz duże jest piękne.:)

3. CH Teddy

Świnki puchate podobały mi się od zawsze (to znaczy, od kiedy właściwie dowiedziałam się o ich istnieniu). Między innymi dlatego mam Momo i Appę. W pewnym momencie dowiedziałam się, że jednak istnieją świnki puchatsze, niż Appa i Momo, czyli rasy CH Teddy właśnie. I podobno w przeciwieństwie do moich dziewczynek, mają futerko mięciutkie w dotyku. No sama słodycz, jak tu się nimi nie zachwycać? Niestety, hodowle tej rasy, jak na złość, znajdują się setki kilometrów od miejsca, z którego piszę tę notkę (patrzcie, jak to poetycko brzmi;)), a ja nie miałabym serca przesyłać zwierzaka przez całą Polskę (albo pół, jeśli o to chodzi).

4. Skinny

Przyznam, że dopóki nie miałam okazji pogłaskać łysej świnki osobiście, nie wiedziałam, czym się ludzie zachwycają. Ale one mają taką milutką, miękką i ciepłą skórę, że zakochałam się przez dotyk. Gdybym miała łysą świnkę, miziałabym ją cały czas (i nazwała ją Zgredek. Albo Picard, jeśli jakimś cudem byłby to samiec)

5. California

Ciemne noski wydają mi się urocze - zwłaszcza, kiedy osadzone są na jaśniejszych pyszczkach.:) Oczywiście odmiana himalaya, gdzie za czarnymi noskami pyszczki są białe też ma nieodparty urok, jednak... Cóż, nieodmiennie kradną mi serca prosiaki o złoto-czekoladowych odcieniach. To bardzo mało jeszcze popularna odmiana, ale nieodmiennie mam nadzieję, że kiedyś zawita i w moim domu (a żeby było zabawniej, to rejestrowana hodowla jest całkiem niedaleko).

Oczywiście nie jestem wybredna, nie miałabym nic przeciwko, gdyby jedna świnka łączyła w sobie kilka z tych pięciu punktów - piękna cuyowa dziewczynka, jeszcze z koronką na czole albo CH Teddy o umaszczeniu california - marzenie... A jak wiadomo, marzyć można. No to sobie pomarzyliśmy, a teraz wracam miziać zawartość mojej klatki.

[Recenzja] Versele Laga Cavia Complete

Właściwie miałam nie recenzować na początku dwóch najbardziej znanych produktów firmy Versele Laga. W końcu to evergreeny, każdy zna, każdy widział i każdy wie, o co chodzi. Ale potem doszłam do wniosku, że właściwie czemu nie.

Cavia Complete jest polecana jako bardzo dobra karma podstawowa klasy premium na wszystkich forach i grupach poświęconych świnkom morskim. Występuje w trzech rodzajach opakowań - 0,5kg, 1,75kg i 8kg. Dostępność tej karmy jest bardzo szeroka, można ją dostać w praktycznie każdym sklepie zoologicznym w sieci i w wielu stacjonarnych. Jak wiadomo cena kilograma karmy zależy nie tylko od sklepu, ale też od tego, jak duże opakowanie się kupuje. U mnie wychodzi 19,98 zł za 1kg (i szczerze mówiąc, przy zakupie opakowania średniego raczej taniej się nie dostanie).

Pierwsze wrażenie

Na początku zaznaczę, że miałam tylko dwa mniejsze opakowania karmy (0,5kg i 1,75kg czyli przyjmijmy, że małe i średnie), więc nie wiem, jakie pierwsze wrażenie mogłoby na mnie wywrzeć ośmiokilogramowe. Niemniej, dość zaskakujący okazał się fakt że opakowanie małe i średnie różni się nie tylko wielkością.

Z przodu woreczek 0,5 kg, z tyłu 1,75kg

Karma jest pakowana w solidne foliowe worki z zamknięciem strunowym. Co jest wielkim plusem, bo z jednej strony zabezpiecza ją od wilgoci i owadów czy grzybów, a z drugiej ułatwia przechowywanie. Za to bardzo nielogiczny wydaje mi się fakt, że mniejsze opakowania są wykonane znacznie solidniej. W końcu mniejsza ilość karmy zużyje się szybciej, nie trzeba jej zabezpieczać na tak długo, jak średniego worka.

Małe woreczki wykonane są z wielowarstwowej folii, zabezpieczonej warstwą "sreberka" (najprawdopodobniej folii aluminiowej). Na zgrzewie opakowania mają wyraźne wcięcie, ułatwiające oderwanie góry i bezproblemowe otwarcie paczki. Samo zamknięcie strunowe również jest szczelne i bardzo solidne - nie zdarzyło mi się jeszcze go oderwać.

Średnie opakowania są wykonane z folii jednowarstwowej. Nie mają żadnych udogodnień, ułatwiających otwarcie - śmiem wręcz twierdzić, że próba rozpieczętowania worka bez użycia ostrego narzędzia skończy się uszkodzeniem zapięcia strunowego. Które też najwyższej jakości nie jest - po tygodniu, góra dwóch odkształca się tak, że bez sumiennego pasowania nie da się go szczelnie zamknąć. Dlatego doradzam przesypanie karmy do jakiegoś wygodniejszego opakowania.

Granulki

Cavia Complete jest karmą ekstrudowaną, co oznacza, że wszelkie składniki sprasowano do postaci jednorodnych granulek. Może nie wygląda to szczególnie naturalnie, ale przynajmniej sprawia, ze zwierzaki nie wybierają smaczniejszych kąsków.

Tutaj granulki mają postać pałeczek o długości około 2 cm i średnicy 0,5 cm. Niby takie same, ale jednak różnią się nieco kolorem - część jest zielonkawa, reszta brązowa. Są dość kruche - bez problemu można je złamać w palcach. Natomiast widać w nich fragmenty roślin i choć długie włókna nie są aż tak widoczne, jak na zdjęciach producenta, to na pierwszy rzut oka widać że rzeczywiście do produkcji karmy wykorzystano jakieś rośliny.

Zapach karmy jest neutralny i niezbyt silny. Najbardziej czuć w nim... czarny bez.

Skład

Zacznijmy może tradycyjnie od składu analitycznego.

Skład analityczny wygląda bardzo dobrze. Odpowiedni procent białka, mało tłuszczu, za to bardzo dużo włókna (20% to już jest naprawdę wysoki wynik, a jak wiadomo, im wyższy, tym lepszy). Jedynie stosunek wapnia do fosforu nieco zbyt niski, bo wychodzi 1,3:1. Powinno być trochę więcej wapnia (albo trochę mniej fosforu).

No dobrze, skład analityczny wygląda bardzo obiecująco, a jak sprawa się ma ze składem bardziej szczegółowym?

Szczerze mówiąc, nie przekonuje mnie fraza "produkty pochodzenia roślinnego". Co prawda nie zawierają się w niej ziarna zbóż (w innym miejscu opakowania znajdziemy informację, że karma jest bezzbożowa), ale informację w nawiasie można odczytać dwojako. Czy 7% to tymotka, trawy i zioła łącznie, czy 7% to tymotka, a resztę produktów pochodzenia roślinnego stanowią trawy i zioła? Jeśli to pierwsze, to czym są pozostałe produkty pochodzenia roślinnego? A jeśli to drugie, to ile ich łącznie jest w masie karmy? Niestety, tych informacji na opakowaniu nie ma. Podobnie z "roślinnymi ekstraktami białkowymi" - choć tu mam wrażenie, że chodzi o jakieś produkty uzyskiwane z roślin strączkowych.

Reszta składu nie budzi zastrzeżeń. 4% owoców czarnego bzu to całkiem sporo, karma zawiera też bardzo wysoką dawkę witaminy C. Minerały i dodatki witaminowe są zresztą bardzo szczegółowo rozpisane.

Ogólnie skład, poza pewnymi zastrzeżeniami odnośnie przejrzystości, jest dobry. Karma nie zawiera żadnych elementów, które nie powinny się znaleźć w pokarmie świnki morskiej. Choć można było to wszystko rozpisać bardziej zrozumiale. Przecież producent nie ma nic do ukrycia, prawda?

Smakowitość

To jest dość skomplikowany temat, przynajmniej u mnie. Dlatego na początek może wspomnie ogólnie, na podstawie wypowiedzi, jakie udało mi się znaleźć na forach i grupach tematycznych. Cavia Complete zwykle świnkom smakuje, choć niektóre muszą się do niej dłuższy czas przekonywać.

Moje dziewczyny zaś bardzo długo nie chciały jej jeść. Pierwsza próba przestawienia ich zakończyła się dosłownie olaniem karmy. Później była po prostu ignorowana, więc zrezygnowałam z prób podawania jej na ponad pół roku.  Po czym okazało się, że karma jest całkiem znośna, choć z miski znika jako druga (po Cavii Nature. O niej też kiedyś napiszę).

Podsumowanie

Cavia Complete to bardzo dobra karma, zasługująca na miejsce na półce premium. Co prawda skład mógłby być rozpisany bardziej przyjaźnie dla konsumenta, ale cóż, nie można mieć wszystkiego. Zastanawiam się nad całkowitym przerzuceniem się na tę karmę (no dobra, pewnie i tak będę z czymś mieszać, ale chodzi mi o pokarm bazowy).

Plusy
+ bardzo dobry skład
+ szczelne opakowanie
+ zwykle uznawana za smaczną (choć czasem nie od razu)
+ łatwa dostępność

Minusy
- dość wysoka cena